Çorbaya dair...

Çorbanın Anadolu kültüründe ve Türklerde folklorik önemi çok büyük.
Batıda sadece iştah açıcı olarak tüketilen çorba, bizim kültürümüzde
yemek olarak yer alıyor. Sofranın temsilcisi ve yöneticisi olandır
.
Çorba, Kafkaslar, Ortadoğu, Orta Asya, Balkanlar ve Anadolu'da küçük
telâffuz farklılıklarıyla isimlendirilmiş. 'Şorpa', 'Çorba', 'Ciorba',
'Şorpo', 'Şulpa' ve hatta 'Hurpa' olarak biliniyor. Çorba, Farsça
'Şurba' kökünden geliyor. Tuzlu demek olan 'Şur' ile aş demek olan 'Ba'
nın birleşmesinden oluşuyor. Çorbalar mide öz suyunu artırdıkları ve
doyurucu oldukları için beslenme uzmanlarınca tavsiye edilen yiyecekler
arasında yer alıyor. Ayrıca besleyiciliği malzemelere göre değişiyor.
Çorba, teorik olarak sebze, et ve balık gibi yiyeceklerin sıvı içinde
pişmesine deniyor. Örneğin, Fransızlar için çorba yemeğin başında
sunulan sıvılaştırılmış iştah açıcı yemek. Hatta Fransa'da genel olarak
bir dilim ekmeğin üzerine dökülen bol sulu yemek anl***** geliyor.
Türk kültüründe çorba
Çorba, Anadolu ve Türk kültürünün önemli yemeklerinden biri. Öyle ki,
sabahtan sabaha uzanan zaman diliminde farklı amaçlarda
tüketilebiliyor. Kahvaltı ile başlayan çorba serüveni, akşam içkiyi
fazla kaçıranların, şafağın henüz sökmeye başladığı saatlerde ayılmak
için başvurduğu vazgeçilmez çare oluyor. Hatta batıda çorba üzerine
uzmanlaşmış lokantalar bulunmazken, bizde sadece çorba satan lokantalar
fakirinden zenginine hizmet sunuyor. Anadolu?da kışlık hazırlıkların
önemli bir parçası olan çorba karışımları üretilmeye devam ediyor.
Çorba Türkler için o kadar önemli ki, her çorbanın üzerine ayrı ayrı
rahiyalar yakılıyor ve bunun adına da çorba yüzlüğü deniyor. Bu sayede
çorba gövde kazanıyor. At sırtında göçebe hayatı yaşayan Türklerin
zengin bir mutfak kültürü oluşturmalarının mümkün olmadığı biliniyor.
Sütten yoğurt üretmenin ve içinde yoğurdun önemli payı olduğu
sofraların vazgeçilmez çorbası tarh******, bir göçebe Türk buluşu
olduğu kanısı da yaygın. Ancak Anadolu'ya yerleşmeye başlayınca, her
türlü meyve ve sebze yetiştirmeye elverişli topraklar, çorba kültürünün
de gelişmesini sağlıyor.



Osmanlının rolü
Çin ve Fransız mutfaklarıyla birlikte, dünyanın en büyük üç mutfağından
biri olan Osmanlı mutfağında çok sayıda ulusal mutfak ve bu mutfaklara
ait zengin çorba çeşitleri bulunuyor. Bu, Osmanlı'nın çok uluslu
yapısından kaynaklanıyor ve 'yöresel' sınırlarını aşıyor. Osmanlı'da
zengin çeşitli yöresel mutfaklar ve çorbalar, bütün bu yemekleri alıp
yeniden değerlendiren merkezi yapı sayesinde çeşitlenmiş. Özellikle
sarayın aşçıları başta çorbalar olmak üzere yeni ve değişik yemekler
icat edip sunmakla yükümlüymüş. Yemek yemenin kendi başına bir zevk
haline gelmesi, böylece pişirme yöntemlerinin de incelerek gelişmesi ve
çeşitlerinin artması gibi gelişmelerin, Osmanlı'da ve sarayda asıl 18.
yüzyılın ilk yıllarında başladığı tahmin ediliyor. Dolayısıyla çorbalar
da bu gelişmelerden payına düşeni alıyor. İlk batılılaşma girişimleri
tarihçilerin daha sonraları 'Lale Devri' adını taktığı bu dönemde
başlıyor ve bu etkilenmeler Avrupa'da çorbalara yönelik gelişmelerin
takip edilmesine de neden oluyor. Osmanlı tarihinin, birçok alanda en
parlak dönemi olan Kanuni zamanında yapılan görkemli, gösterişli
ziyafetlerde ve kutlamalarda da çorba, saray sofralarrında yemek
dizisini başlatan en önemli yiyecek oluyor, Çorba hala yemek dizisini
başlatan en önemli yiyecek. Hatta yemeğin temsilcisi ve yöneticisi.
Çünkü sofradaki misafirleri etki altında bırakacağı gibi, sonradan
servis edileceklerin de tercümanı oluyor.

sende saol